Stedum, 14 april 2017

Aannemer Jack beoordeelt vandaag samen met kerkrentmeester Gerard de kleur van de mortel die straks een deel van de oude pleisterlaag – die los zat – in de Bartholomeüskerk in Stedum vervangt. Behalve een loszittende pleisterlaag waren er op diverse plekken in het gebouw ook aardbevings-scheuren die verholpen moesten worden.
De gepleisterde kerkgewelven zijn in de 15e eeuw beschilderd. Loslatend pleisterwerk … aardbevingen … moeten we vrezen voor het neerstorten van de gewelfschilderingen? Of erger nog, het instorten van de kerk? Jack laat een bevrijdende lach horen.

“Nee hoor. Die kerk zit zo stevig in elkaar, dat gebeurt zo maar niet. Het pleisterwerk laat alleen maar los aan de onderkant van de kerk. De reden daarvan is dat het dat er nogal wat zoutuitbloei in de stenen zit. Het zout komt door optrekkend vocht uit de steen. Om dat zout tegen te houden, hebben ze een hele harde laag er op gezet tijdens de restauratie van 1937 – 1939. Dat hield het zout tegen en het vocht. Maar dat drukt nu het pleisterwerk van de muur. Het is niet helemaal te voorkomen. Maar de stuclaag die er nu op komt, heeft een hele grove structuur en dat ademt veel beter. Het moet de zouten tegenhouden maar het vocht wel laten verdampen. Het is geen garantie, maar de ervaringen stemmen hoopvol.

Het vochtprobleem heb je niet in de plafonds, dus dat stucwerk met schilderingen blijft wel zitten. Iets hoger op de muur zit het hier en daar nog wel los. Zo zaten die wapenschilden bij het grafmonument van Adriaan Clant niet helemaal meer goed vast. Daarvoor zijn gaatjes geboord en zijn ze vervolgens met een injectiespuit vastgelijmd.

Maar ook voor wat betreft de aardbevingen hoeven we ons geen zorgen te maken. De muren zijn in de loop van de eeuwen een beetje gaan wijken. Om dat probleem te verhelpen zijn bij de restauratie van eind jaren dertig aan de bovenkant van de gewelven de muren aan elkaar verbonden met gigantische betonnen balken. Die muren gaan nergens meer heen. En de gewelven zelf zijn rond gemetseld, dat is uit zichzelf al een enorm sterke constructie. Hier gebeurt niets mee. Hij zal nooit instorten.

We zijn nu aan het kijken welke mortel het beste kleurt bij het bestaande stucwerk. We zijn er al een paar weken mee aan de gang. Iedere keer weer opsmeren, laten drogen en weer kijken. Dit is een heel unieke kerk, niet alleen in zijn uitstraling, maar ook als je kijkt naar de materialen die er gebruikt zijn voor wat betreft de structuur en kleur. Ze kunnen niet zomaar iets van de plank pakken. Maar we zijn er uit, de juiste kleur is gevonden.
Terug>>