Een geheimzinnige truck aan de rand van het Steemer bos, met achterop een rechthoekige laadbak met ramen en een harmonicatoren daar bovenop; hij lijkt zo weggereden uit een stripalbum van Robbedoes en Kwabbernoot. Binnenin is het eigenlijk niet anders: meters, knoppen, een laptop en beeldscherm die verschillende grafieken laat zien. En een machine die een stang door een gat in de bodem van de wagen de kleigrond in perst. Robert bedient apparaat. Aan het einde van de stang zit schroefdraad en telkens als het ding zo ongeveer halverwege is, draait hij er een nieuwe stang op. Nadat de laatste er is opgeschroefd en Robert wat gegevens opslaat, herhaalt het proces zich in omgekeerde richting.
“Hoeveel ton gaat hij trekken?”, vraagt Robert op een gegeven moment aan Niels, zijn assistent.
– “Twaalf.”
“Nee, tien.”
Het apparaat moet dus 10.000 kilo trekken om de stang uit de bodem te krijgen. “Maar dan zijn we al een stukje verder hoor”, zegt Robert. “Bij de eerste stangen heeft hij ongeveer 16 ton trekkracht nodig om ze er uit te trekken.”
Maar wie zijn deze mannen en wat doen ze?
“Ik ben sondeermeester”, zegt Robert. “Die stang is een sonde waarmee je de samenstelling van de bodem kunt meten. Voorop zit een conus met een kegelvormige punt die we de grond indrukken, uiteindelijk naar 30 meter diepte. De stang is hol, gevuld met glas. Via een laserstraal geeft de conus signalen naar de camera die er boven hangt en dat wordt weer omgezet in de grafieken die je op de beeldschermen ziet. We onderzoeken de bodemsamenstelling in opdracht van het Centrum Veilig Wonen.”
Dit blijkt een dag later ook uit een brief die alle inwoners van Stedum krijgen. Het bodemonderzoek is nodig om samen met de inspectiegegevens van de woningen een goede berekening te kunnen maken of de huizen versterkt moeten worden en in welke mate.
Na elke sondering wordt de conus grondig schoongemaakt. “Er komt vuil tussen te zitten. Ik schroef hem dan uit elkaar en we maken hem met de hand schoon. Vervolgens leggen we hem in een bak met olie die vacuüm wordt getrokken. Alle aanwezig lucht wordt zo uit de conus gehaald. Dat zijn de bubbels die je ziet. Halen we het vacuüm er weer af, zuigt de conus zich vol met olie. Dat is nodig voor een goede meting, want lucht is samendrukbaar en olie niet.
We verwachten zo’n twee weken bezig te zijn in het dorp, twee uur per locatie. Nu doen we alleen de hoofdwegen, dus het is niet zo dat we bij je in de tuin komen staan. Uiteindelijk komt daar een model uit met de bodemsamenstelling in het dorp. Aan de hand daarvan wordt bepaald of er ook nog meer onderzoek nodig is bij particulieren. Het kan nodig zijn, vooral als er veel schade aan een gebouw is.”
De wagen is niet de nieuwste van het bedrijf, maar alles functioneert nog goed.
“Oké, hij gaat even schokken hoor”, waarschuwt Robert. De drie stempels waar de auto op rust worden ingetrokken. We worden een klein beetje heen en weer geschud. “Vooroorlogse degelijkheid”, zegt hij met een lach.
Schoonmaken van de conus
